Αξέχαστες στιγμές

27/4/98 Δευτέρα, ώρα 4 και 7 απόγευμα.
Σε δυο ώρες και δέκα λεπτά θα έρθει η Γλυκερία Υδραίου απ’ την εφημερίδα Πρώτη να μου πάρει συνέντευξη, με αφορμή τη γιορτή της μητέρας. Δεν καταλαβαίνω γιατί κάνω έτσι. Γιατί τα βλέπω όλα υπερβολικά μεγάλα ή υπερβολικά μικρά. Μια απλή κοπέλα ή κυρία θα είναι. Δε θα με φάει.
Ναι είναι δημοσιογράφος. Ε! και; Δεν είναι πρωθυπουργός. Ηρέμησε Κατερίνα… Το κόμπλεξ και το τρακ, βάλ’ τα στην άκρη…

5/5/98 ξημ. 2 παρά 25 .....
Τι να γράψω; Τι να πρωτογράψω;
Θα γράψω για το τώρα ή καλύτερα για το πριν που έγινε τόσο γρήγορα χθες. Κατά τις εννιά μου τηλεφώνησαν απ’ την Ζαγορά, να παρευρεθώ στη γιορτή της Μητέρας που την διοργανώνει ο Σύλλογος Γυναικών και ο Σύλλογος γονέων και κηδεμώνων, των Δημοτικών Σχολείων του χωριού.
Ξαφνιάστηκα. Πανικοβλήθηκα. Στην αρχή απάντησα: «Όχι! Δεν το μπορώ!»
Αργότερα, φοβούμενη ότι δεν θα καταλάβουν τι εννοούσα, ξανατηλεφώνησα για να εξηγήσω ότι δεν το μπορώ ψυχολογικά. Ζήτησα χρόνο για να το εμπεδώσω. Με λίγα λόγια δεν απάντησα ούτε ναι, ούτε όχι. Έπαθα κάτι παραπλήσιο με κείνη την Ραδιοφωνική τηλεφωνική συνέντευξη του Αποστόλη Νταλούκα στον ΑΝΤ πριν χρόνια.
Μου έλεγε: “Κλάψε αν νιώθεις έτσι....κ.λπ.” στην απαγγελία κάποιων σελίδων του βιβλίου μου κι εγώ.... μούγκα! Έπρεπε να είμαι έτοιμη.
Δεν με καταλαβαίνω. Καλά μου λέει μια φίλη. «Εσύ είσαι μόνο για να γράφεις στην κουζίνα. Μετά κλωτσάς.....»
Όχι, δεν πρέπει να ξανα - κλωτσήσω. Η τύχη μου έρχεται απλόχερα στο να μαθευτεί το βιβλίο κι εγώ πρέπει να ξεπεράσω τα κόμπλεξ. Δε μπορούσα να φανταστώ ποτέ, τέτοια εξέλιξη.....
Συνεντεύξεις, καλέσματα, χαιρετισμοί....
Αλήθεια! Πρέπει να γράψω τι θα πω. Ούτε αυτό το φανταζόμουν ποτέ ότι θα γίνει. Και γίνεται αλήθεια απ’ το χωριό μου. Την Ζαγορά!
Θεέ μου! Τι μηνύματα είναι αυτά που μου στέλνεις; Το παίρνω σαν κάλεσμα της Μάννας. Τελικά το θέλει Εκείνη, γιατί είναι εκεί. Της χρωστάω αυτό το δώρο, αυτή τη χαρά. Να μιλήσω εγώ για κείνη στο χωριό της.
Σ’ ευχαριστώ Θεέ μου που μ’ αξιώνεις να πω ένα δημόσιο ευχαριστώ στη Μάννα μου. Σ’ ευχαριστώ!

6/5/98, 8 παρά μ.μ.
Θεέ μου! Αν είναι δυνατόν! Με κάλεσε ο Σωτήρης Πολύζος, στο ΤRΤ στις18/6/98 να μιλήσω για το βιβλίο μου!

10/5/98 Το πρωί πήρα την εφημερίδα «Πρώτη». Είχε την συνέντευξή μου στην Γλυκερία Υδραίου. Δυο σελίδες. Στο σαλόνι της εφημερίδας! «Αφιέρωμα στη Μάννα με.....2 Ν»
Θεέ μου! συγκίνηση! Κρίμα που σήμερα δεν πήγε λεωφορείο στο χωριό, λόγω της κακοκαιρίας των προηγουμένων ημερών. Έτσι, δεν πήγαν και οι εφημερίδες..... Κρίμα!

Ο λόγος:
Αγαπητές μου κυρίες και κύριοι.
Αγαπητές μου μαμάδες, αγαπημένα μου παιδιά. Eίμαι πολύ συγκινημένη που αυτή τη στιγμή βρίσκομαι μαζί σας και αλήθεια σας λέω, είμαι τόσο φορτισμένη συναισθηματικά σήμερα, που δεν ξέρω αν θα τα καταφέρω, ακόμα και να σας διαβάσω αυτά που έγραψα και θα ήθελα να σας πω. Ωστόσο, θα προσπαθήσω να είμαι σύντομη και να μην σας κουράσω.
Θέλω πολύ να ευχαριστήσω την Ένωση Γυναικών Ζαγοράς και τον Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων που μου έκαναν αυτή την μεγάλη τιμή να με καλέσουν σ' αυτή τη γιορτή. Μου έδωσαν την ευκαιρία να σας δω, να σας μιλήσω για τη δική μου Μάννα και για το βιβλίο της. Δεν θα το ξεχάσω ποτέ.
Για να μην γίνει παρεξήγηση και ξεχάσω κάποιον ή κάποια, δεν θα αναφέρω ονόματα. Θέλω όμως να ευχαριστήσω μέσα από την καρδιά μου, όλους όσους με σκέφτηκαν. Όπως θέλω να ευχαριστήσω κι όλους εσάς που με ακούτε αυτή τη στιγμή. Για μένα αυτό είναι πολύ!
Με κάνετε να νιώθω ότι κάτι καλό έκανα, ενώ εγώ νιώθω ότι δεν έκανα τίποτα παραπάνω απ' το να αγαπώ πολύ την δική μου Μάννα. Όπως κάνετε όλοι σας άλλωστε. Ποιος η ποια από σας, ποιο παιδί, ακόμα κι αν είναι μεσήλικας ή γέρος, δεν αγαπάει ή δεν θυμάται τη δική του Μάννα;
Ναι! Εγώ για τη δική μου Μάννα έγραψα ένα μεγάλο βιβλίο. Το βιβλίο αυτό ξεκίνησε να γράφεται αυθόρμητα και ο στόχος του - στην αρχή - ήταν η δική μου εκτόνωση. Αργότερα ήταν να μοιραστεί σαν ενθύμιο σε όλα τα παιδιά της και πολύ αργότερα, η τύχη θέλησε να γίνει αληθινό βιβλίο και να το διαβάσετε κι εσείς.
Έγιναν δύο εκδόσεις. Η πρώτη είχε τίτλο «Γράμμα στη Μάννα με 2Ν» και η δεύτερη έχει πάλι τον ίδιο τίτλο, αλλά και έναν υπότιτλο, γιατί η «Αλήθεια πονά».
Το βιβλίο που έγραψα εγώ και αφορά την δική μου Μάννα, είναι ένα πολύ μεγάλο βιβλίο και είναι ένα ανοιχτό βιβλίο. Είναι ένα βιβλίο χωρίς τέλος, όπως χωρίς τέλος είναι και η αγάπη μου για Κείνη. Η δεύτερη έκδοση κυκλοφόρησε τελευταίως και είναι πάλι λίγα αντίτυπα, γιατί δεν υπάρχει στήριξη από κάποιον εκδοτικό οίκο και το κόστος του είναι μεγάλο. Ωστόσο είμαι πολύ ευχαριστημένη από την εξέλιξή του. Άλλωστε για μένα, αυτό το βιβλίο έχει άλλο σκοπό κι όχι να αναγνωριστώ ως συγγραφέας. Με την πρώτη έκδοση, θέλησα να δώσω ένα συμβολικό δώρο στα παιδιά του χωριού μας, για την μνήμη της. Πιστεύω ότι η Μάννα ευχαριστήθηκε τότε.
Με την δεύτερη έκδοση όμως, λόγω της καθυστέρησής της για οικονομικούς λόγους, ( ποτέ δεν υπήρξα πλούσια άλλωστε), δεν κατάφερα αυτό που ήθελα, για την ημερομηνία που ήθελα. Τα βιβλία δεν πρόλαβαν να πουληθούν κι έτσι ο στόχος μου καθυστέρησε. Επειδή όμως, όσο καλή διάθεση και να έχω εγώ, επειδή κι αν όλα τα βιβλία μου πουληθούν, πάλι δεν θα καταφέρω να βγάλω μια κοπέλα απ' το οικονομικό αδιέξοδο που βρίσκεται, γι' αυτό στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου μου ζητάω την βοήθειά σας.
Θα ένιωθα μεγάλη ικανοποίηση αν όλοι μας μπορούσαμε να βοηθήσουμε μια κοπέλα που την λένε Μαρία Λαρεντζάκη, που είναι παράλυτη και έχει τρία παιδιά. Με συγκλόνισε το γεγονός ότι θέλησε να γίνει Μάννα, ενώ ήταν παράλυτη κι ενώ ήξερε ότι η υγεία της θα επιδεινωνόταν. Αυτό για όλους μας πρέπει να σημαίνει πολλά. Θα ένιωθα μεγάλη ικανοποίηση λοιπόν, αν έστω και ένας αναγνώστης του βιβλίου μου, βοηθούσε με τον τρόπο του την Μαρία. Θα νιώσω μεγαλύτερη ικανοποίηση ακόμη, εάν, εκτός απ' το να καταφέρω να ευαισθητοποιήσω κι εσάς και τους συλλόγους του χωριού μας και άλλους φορείς, να βοηθήσουν όσο μπορούν.
Εγώ δυστυχώς, όσο κι αν προσπάθησα, ακόμη, δεν κατάφερα να έρθω σε επικοινωνία μ' αυτήν την κοπέλα. Εύχομαι κάποιοι άλλοι που μπορούσαν, να την βοήθησαν εγκαίρως και να βρίσκεται στο εξωτερικό, πριν παραλύσει ολόκληρη. Το μόνο εξακριβωμένο στοιχείο που βρίσκεται στα χέρια μου είναι ο αριθμός του βιβλιαρίου της στην Εθνική τράπεζα και ο αριθμός του λογαριασμού της, είναι: 195/764205-90 ( 2003 Δεν ισχύει πια. Ο λογ/σμός αυτός έχει κλείσει)
Ας ελπίσουμε όλοι μας, ότι αυτή η κοπέλα θα μπορέσει με την αγάπη όλων μας, να χαρεί τα παιδιά της, έστω και καθισμένη σε ένα αναπηρικό καροτσάκι. Βλέπετε, είναι τόσο μεγάλο το πρόβλημά της και ούτε αυτό δεν το μπορεί. Αν έρθουμε με την φαντασία μας, εμείς οι μαννάδες, έστω και για μια στιγμή στην θέση της, θα δούμε τι στερείται αυτή η Μάννα και θα καταλάβουμε πολλά. Μια φευγαλέα σκέψη στη θέση της, φτάνει!
Όσο για μένα, αν και ο κόσμος του βιβλίου με δέχτηκε με πολύ αγάπη και μου έδωσε απλόχερα τον τίτλο του συγγραφέα και με συγκινεί πολύ αυτό, ενώ συγχρόνως με τρομάζει, εγώ ξέρω καλά, ότι δεν θα έκανα τον ίδιο αγώνα και για τα άλλα γραπτά μου. Εμένα μου αρκεί που μπορώ και εκτονώνομαι γράφοντας και που το βιβλίο της Μάννας με 2Ν, αγαπήθηκε όσο και η ίδια. Θέλω να ευχαριστήσω όσους από σας το πήραν και θα ήθελα να το βλέπετε σαν ενθύμιο απ' την πατριώτισσά σας και «φίλη σας», όπως έλεγε, την φτωχή, φιλότιμη, καλόκαρδη, τίμια και ταπεινή γριούλα, την Αφροδή και όχι σαν βιβλίο.
Όπως και την συγγραφέα του, θα ήθελα να συνεχίσετε να την βλέπετε όπως πρώτα. Άλλωστε, δεν άλλαξε τίποτα σε μένα. Ήμουν και θα είμαι πάντα, η απλή Κατερίνα που ξέρατε, η κόρη της Αφροδής, μ' αυτές τις λίγες γραμματικές γνώσεις, μ' αυτές τις ρίζες της οικογένειας και της πατρίδας, που με κάνουν υπερήφανη.
Αν νιώθω χαρούμενη και συγκινημένη σήμερα, είναι γιατί βρίσκομαι κοντά σας, είναι γιατί είδα ανθρώπους που είχα χρόνια να δω, είναι γιατί με τίμησε το χωριό μου και οι άνθρωποι του, είναι γιατί σήμερα που η Μάννα γιορτάζει, εγώ είμαι κοντά της και χάρη σε σας, θα της κάνω το μεγαλύτερο δώρο που μου δώσατε εσείς και είναι αυτή η βραδιά. Και γι' αυτό θα σας ευγνωμονώ πάντα.
Ας μη σας ζαλίζω όμως με βιβλία και συγγραφείς και ας πω δυο λόγια για το θέμα μας, που είναι και η αφορμή αυτής της γιορτής που είναι η Μάννα! Η αληθινή, η αιώνια Μάννα .
Για να δείξουμε περισσότερο τη λατρεία μας στο ακριβότερο πλάσμα που έχουμε στον κόσμο, αφιερώσαμε μια μέρα για να την τιμήσουμε, όπως κάνουμε και για τους Αγίους.
Αυτή την αιώνια Μάννα γιορτάζουμε σήμερα, όπως κάθε χρόνο, όλοι οι άνθρωποι της γης. Βλέπετε, η Μάννα υπάρχει παντού. Θα την βρείτε πάντα, πίσω απ' τα παιδιά της. Και λέω πίσω γιατί απ' τη στιγμή που μια γυναίκα θα γεννήσει, ενώ η ζωή της πριν ήταν μια ζωή, ενώ το σώμα της πριν ήταν ένα σώμα, αυτομάτως μοιράζεται σε τόσες ζωές, σε τόσα σώματα, όσα είναι και τα παιδιά της. Από κείνη τη στιγμή και μετά, μπροστά μπαίνουν τα παιδιά της.
Χορταίνει εκείνη όταν αυτά δεν πεινούν, αντέχει εκείνη, όταν αυτά δεν πονούν, είναι γερή εκείνη, όταν αυτά είναι γερά, πλέει σε πελάγη ευτυχίας εκείνη, όταν τα παιδιά της είναι ευτυχισμένα και χαμογελούν. «Πεθαίνει» εκείνη όταν τα παιδιά της πεθαίνουν.
Πίσω απ' το κάθε παιδί, θα υπάρχει πάντα μια Μάννα όπως και πίσω από κάθε Μάννα θα υπάρχει πάντα ένα παιδί. Αυτοί οι δυο, παιδί και Μάννα, Μάννα και παιδί, πάνε πάντα μαζί. Τους έχει δεμένους ο ομφάλιος λώρος, τόσο γερά, που το κόψιμό του και τις δυο φορές φέρνει πόνο και κλάμα. Η πρώτη φορά είναι η γέννα, που φέρνει το κλάμα της χαράς και της ζωής. Η δεύτερη φορά είναι ο θάνατος, που φέρνει το κλάμα της λύπης και του αποχωρισμού.
Γι' αυτό ας ευχηθούμε να κυλούν όλοι οι πόνοι φυσιολογικά και εμείς οι μεγάλοι, ας ευχηθούμε, σαν μεγάλα παιδιά, να είναι γερές και ευτυχισμένες, όλες οι γριές Μαννάδες του κόσμου. Σε όσες Έφυγαν, ας ευχηθούμε να είναι Αιωνία η μνήμη τους και γαλήνια η ανάπαυσή τους.
Στις νεότερες Μαννάδες της σύγχρονης εποχής, όπως είμαστε οι περισσότερες ας κάνουμε όλες μαζί μια ευχή, να μην αποτύχουμε στην αποστολή μας. Ας παρακαλέσουμε τον Θεό, να μας βοηθήσει να είμαστε κοντά στα παιδιά μας και να είμαστε αντάξιες των δικών μας Μαννάδων, που μπορεί να μην ήταν μορφωμένες και να μην είχαν πτυχίο, ήξεραν όμως πολύ καλά τι θα πει στοργή, αγάπη, υπομονή, κατανόηση, αυτοθυσία, ενωμένη οικογένεια.
Σαν Μαννάδες, ας ευχηθούμε να είναι γερά και ευτυχισμένα όλα τα παιδιά του κόσμου. Και με την ευκαιρία αυτή, θα ήθελα να απευθυνθώ στα παιδιά και να τους πω: Παιδιά, να χαίρεστε τις Μανούλες σας. Να είστε σίγουρα πως τις κάνατε πολύ ευτυχισμένες σήμερα με το λουλούδι και το ζεστό φιλί που της χαρίσατε, όμως μη ξεχνάτε πως αυτή η Μάννα είναι δίπλα σας κάθε μέρα, έχει ανάγκη απ' την αγάπη σας, απ' τον σεβασμό σας, απ' την φροντίδα σας, την υπακοή σας. Μη ξεχνάτε ότι η Μάννα τρέφεται απ' τη δική σας υγεία και επιτυχία στη ζωή.
Μιλήστε της για τα όνειρά σας και τα προβλήματά σας. Είναι όλο αυτιά να σας ακούσει. Θα σας καταλάβει, θα σας βοηθήσει. Να ξέρετε ότι, η δική σας χαρά είναι διπλή χαρά για κείνη, ενώ η δική σας λύπη, είναι χίλιες φορές λύπη. Η Μάννα είναι η καλύτερη φίλη σας. Να το θυμάστε. Σας το λέω εγώ που έχασα την Μάννα και συνάμα είμαι Μάνα. Αυτή η διπλή θέση, μ' έκανε να καταλάβω και να πω τη μαμά, Μάννα και αργότερα να γίνει η Μάννα με 2Ν.
Να ξέρετε, ότι η ζεστή της αγκαλιά, έχει μεγαλύτερη αξία και απ' το πιο ακριβό δώρο όλου του κόσμου. Εγώ γι' αυτό έκλαψα τόσο πολύ και έγραψα ένα μεγάλο βιβλίο. Γιατί έχασα αυτό το πολύτιμο δώρο. Εσείς την έχετε δίπλα σας. Τι κάθεστε; Αγκαλιάστε την! Χαρίστε της ένα άσπρο τριαντάφυλλο, πάρ’ τε την απ' το χέρι και οι δυο μαζί όπως είστε, τρέξτε στον μπαμπά, χαρίστε του κι εκείνου ένα κόκκινο τριαντάφυλλο κι αγκαλιαστείτε όλοι μαζί, γιατί χωρίς την μεγάλη βοήθεια και συμπαράσταση του μπαμπά, δεν θα τα κατάφερνε η μαμά, δεν θα ήταν ευτυχισμένο το παιδί, δεν θα υπήρχε η οικογένεια. Εμένα μου έλειψε η οικογένεια γι' αυτό και η δική μου Μάννα, ήταν για μένα η Μάννα με 2Ν.
Κι αν εμένα αυτή η ζεστή αγκαλιά σήμερα μου λείπει, την αναπλήρωσε η μεγάλη αγκαλιά η δικιά σας, των δικών μου παιδιών και του άντρα μου και μέσα απ' την ψυχή μου, σας ευχαριστώ όλους γι’ αυτό.
Εγώ, πριν έρθω σε σας, της πήγα λουλούδια. Ένιωσα ότι μου μίλησε και μου είπε:
-Πήγαινε. Σε περιμένουν. Εκεί θα με βρεις!
Ήρθα εδώ και την βρήκα. Είναι ανάμεσά σας. Χαίρεται και καμαρώνει αυτή τη στιγμή, όπως όλες οι μαμάδες. Όπως εσείς παιδιά που είπατε ποιήματα πριν και τις συγκινήσατε, έτσι και η δική μου Μάννα, συγκινήθηκε από κει ψηλά και είμαι σίγουρη πως θα λέει:
-Ακούστε! Η μικρή μου κόρη, βγάζει λόγο για μένα! Τ' άλλα τα παιδιά μου λείπουν, είναι πάλι μακριά, όμως εγώ είμαι ψηλά και τα βλέπω όλα και τ' αγαπώ πολύ. Βοήθησαν όλα την μικρή να μάθει γράμματα και ακούστε την! Μιλάει για μένα! Η Μάννα με 2Ν, είμαι εγώ! Η Αφροδή.... Πέθανα ... κι όμως ζω, μέσα απ' τη ζωή των παιδιών μου... μέσα απ’ το βιβλίο της κόρης μου. Και δακρύζει.. και κλαίει.. και ίσως βρέξει!
Με καλέσατε να ‘ρθω και ήρθα. Ήρθα να δω τους φίλους μου, τους ανθρώπους που μ' αγκάλιασαν με την ανθρωπιά τους. Μου ζητήσατε να σας μιλήσω. Είχα πολλά να σας πω. Έγραψα πολλές σελίδες, μέχρι να καταλήξω σ’ αυτά που τελικά θα σας πω. Θυμήθηκα τα λόγια της Μάννας που έλεγε: «Τα λόγια είναι φτώχεια. Λίγα λόγια και καλά» και αυτό εφάρμοσα. Η Μάννα ήξερε τι έλεγε.
Ώρες - ώρες σκέφτομαι πως αν σ’ αυτόν τον κόσμο κυβερνούσαν Μαννάδες, αυτός ο κόσμος θα ήταν καλύτερος. Οι Μαννάδες ξέρουν καλά από ισότητα, δικαιοσύνη, συνεργασία, αγάπη, φροντίδα και τόσα άλλα.
Ναι! Μου ζητήσατε να σας μιλήσω και σας μίλησα. Μου ήταν δύσκολο. Πιστέψτε με! Μια μεγάλη δασκάλα όμως, αν και αγράμματη, μου έμαθε ότι στους φίλους, έτσι μιλάνε: Στα ίσια. Με απλά λόγια και με το χέρι στην ψυχή!
Και πάλι σας ευχαριστώ όλους. Δεν θα ξεχάσω ποτέ την χαρά που μου δώσατε όλοι σας σήμερα.

Υ.Γ. Έβρεχε! Μάννα....Έβρεχε πολύ. Το ξέρω. Μ’ άκουσες και συγκινήθηκες.